40 گروه کاتالیست در صنعت پتروشیمی وجود دارد که تا کنون 19 گروه آن بومی‌سازی شده است و طبق برنامه‌ریزی‌ها 9 گروه دیگر آن نیز تا پایان سال 1400 به ساخت داخل می‌رسند. 12 گروه کاتالیست باقی‌مانده در مرحله تحقیق و توسعه قرار دارند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، کاتالیست‌ها به عنوان قلب واحد پتروشیمی نقش مهمی در تولید محصولات متنوع در این صنعت دارند. به طور کلی تصور دنیای صنعتی مدرن بدون کاتالیست غیرممکن است، چرا که بیش از 90 درصد مواد شیمیایی حداقل از یک مرحله کاتالیستی در فرآیند تولید عبور می‌کنند. در نتیجه با توجه به اهمیت این محصولات در فرآیند‌های شیمایی حجم تجارت آنها نیز در دنیا قابل ملاحظه است (تصویر 1).
بزرگترین گلوگاه تولید کاتالیست، دستیابی به دانش فنی آنها است که طی سال‌های اخیر با شتاب مناسبی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان در حال تولید و توسعه است. در سال‌های گذشته ایران مجبور بود کاتالیست‌های موردنیاز را از طریق واردات و با صرف هزینه‌های گزاف تامین کند اما شرکت ملی صنایع پتروشیمی با برنامه‌ریزی و حمایت از تولیدکنندگان داخلی موفق شده است برای تولید بخشی از کاتالیست‌ها اقدام کند.
با این کار علاوه بر یک اقدام دانش بنیان و حمایت از تولید داخل، از خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور جلوگیری می‌شود، هر چند که بومی‌سازی و تجاری‌سازی کاتالیست‌های ایرانی هنوز جای کار بسیار دارد و باید در چارچوب یک برنامه‌ریزی دقیق به حمایت از سازندگان داخلی پرداخت.
در این بین هفته گذشته از دو طرح تولید کاتالیست‌های پلی‌اتیلن سنگین و پروپیلن رونمایی شد. با این اتفاق ایران در حوزه خودکفایی در صنعت پتروشیمی یک گام دیگر به جلو برداشت. در حال حاضر 40 گروه کاتالیست در صنعت پتروشیمی وجود دارد که تا کنون 19 گروه آن بومی‌سازی شده است و طبق برنامه‌ریزی‌ها 9 گروه دیگر آن نیز تا پایان سال 1400 به ساخت داخل می‌رسند. 12 گروه کاتالیست باقی‌مانده در مرحله تحقیق و توسعه قرار دارند که امید می‌رود در سال‌های آینده به سبد کاتالیست‌های بومی‌سازی شده اضافه شود.
طبق اطلاعات موجود درباره دو طرح جدید شرکت ملی صنایع پتروشیمی (تصویر 2)، طرح تولید کاتالیست پلی اتیلن سنگین برای نخستین بار در کشور با ظرفیت تولید 20 تن در سال 25 درصد نیاز کشور را تامین می‌کند و قابل توسعه تا 100 درصد است. این طرح با دانش فنی ایرانی شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی ساخته شده است و 4 شرکت پتروشیمی مصرف کننده آن هستند.
همچنین طرح تولید صنعتی کاتالیست پلی‌پروپیلن با دانش فنی ایرانی با سرمایه گذاری 7 میلیون دلار از سوی شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی برای نخستین بار در کشور اجرایی شده است. این طرح با ظرفیت تولید 12 تن در سال، 30 درصد نیاز کشور را تامین کرده و قابل توسعه تا 100 درصد است. گفتنی است که تعداد پتروشیمی‌های مصرف کننده این کاتالیست در کشور 6 شرکت هستند.
