محلول سازی ( در لفظ انگلیسی : Solubilization ) شامل انحلال ماده‌ی حل‌شونده (جامد، مایع، گاز) در یک حلال است. حلال می‌تواند آب یا هر مایع دیگری باشد که قابلیت حل‌کردن حل‌شونده را داشته باشد.
برای انجام آزمایش‌های علمی لازم است مقدار دقیق حل‌شونده در حلال معلوم باشد. تیترسنجی، واکنش‌های خنثی‌سازی و واکنش‌های اکسیداسیون و احیا از جمله مواردی هستند که با محلول سازی سروکار دارند.
"محلول سازی" یکی از ابتدایی ترین کارها در آزمایشگاه است که لازمه هر آزمایشگاهی است. به همین جهت در این جا روش‌های ساده و مختصری در مورد محلول سازی در آزمایشگاه برای شما جمع اوری شده است.
معمولا در آزمایشگاه, محلول‌ها به صورت غلیظ و با درصد خلوص مشخص و استانداردی وجود دارد. و برای تهیه محلول‌های رقیق تر باید از ان ها استفاده کرد. برای این کار از روابط رقیق سازی محلول غلیظ استفاده می شود.
در رابطه بالا نیاز است که نرمالیته یا مولاریته محلول غلیظ موجود در آزمایشگاه را تعیین کنیم. برای تعیین نرمالیته از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:
نرمالیته "محلول غلیظ" را به‌دست آوردیم. در رابطه اول فقط حجم محلول غلیظ ( V2 ) مجهول است که محاسبه می شود و فقط کافی است این مقدار (V1)را از محلول غلیظ برداشته و به حجم مورد نظر V2 برسانیم. برای تعیین نرمالیته و مولریته محلول های آزمایشگاهی می توانید از جدول زیر استفاده کنید. که در این صورت فقط به رابطه اول نیاز خواهید داشت.
مثال : 100cc محلول اسید سولفوریک 2N تهیه کنید ؟ اطلاعاتی نظیر دانسیته , درصد خلوص , جرم مولکولی و ... را می توانید از برچسب روی ظرف محلول بدست آورید.
مقدار 43cc.5 از محلول غلیظ اسید سولفوریک برداشته و به حجم 100cc برسانید. ( در بالون ژوژه( 100cc
تذکر : در مورد اسید های غلیظ و قوی مثل اسید سولفوریک همیشه اسید را به اب اضافه می‌کنیم. ( قبل از اضافه کردن اسید مقداری اب مقطر در بالون بریزید و سپس اسید را اضافه کنید. )
برای محلول سازی از مواد جامد آزمایشگاه از رابطه زیر استفاده کنید:
فقط کافی است مقدار ماده جامد بدست آمده را در مقداری آب مقطر حل کرده و به حجم مورد نظر برسانید.
مثال : 50cc محلول یک نرمال یدید پتاسیم تهیه کنید؟ (جرم مولکولی یدید پتاسیم : 166grگرم )
اگر دقیقا 3gr.۸ از یدید پتاسیم را در 50cc اب مقطر حل کنیم محلول یک نرمال بدست خواهد امد.
تذکر : در مورد برخی مواد جامد که رطوبت جذب می کنند باید دقت شود که از فرمول نوشته شده بر روی برچسب ظرف ماده جرم مولکولی محاسبه شود . مثل 2H2O . BaCl2 به جرم مولکولی آن دو ملکول آب ( 36gr ( اضافه شده است که باید در محاسبات غلظت لحاظ شود.
بسیاری از واکنش‌های شیمیایی در محیط آبی قابل انجام پذیرند و برخی دیگر در محیط آبی صورت میپذیرند. بدین منظور ماده حل شونده باید در آب یا حلال دیگر حل شود. به دلیل تحرک مولکول‌های مایعات و تراکم خوب آن احتمال برخورد مولکول‌های حل شونده در واکنش زیاد شود و واکنش بهتر و سریع‌تر انجام شود.
100 cc محلول استات سدیم 10 %وزنی - حجمی تهیه کنید:
استات سدیم جامد است و در مورد جامدات فقط کافی است مقدار 10 گرم استات سرب را وزن کرده و به حجم 100cc برسانید. (واضح است که اگر 200ccمحلول بخواهیم باید 20gr گرم را در 200cc حل کنیم).
نکته : در مورد مایعات حجم مربوط باید کم شود. در مورد جامدات به دلیل حل شدن ذرات جامد در بین حلال و نداشتن تاثیر چندان در تغییر حجم می‌توان از حجم ماده جامد صرفه نظر کرد.
اما مایعات این چنین نیست (10 سی سی محلول مورد نظر و 90 سی سی آب مقطر برای 10%حجمی - حجمی محلول 1:2 دو به یک اتانول تهیه کنید: یعنی به ازای یک سی سی اتانول دو سی سی آب مقطر اضافه کنید.
cc ۱۰۰ محلول اسید کلریدریک %25 از اسید کلریدریک غیظ %37 بسازید. برای این کار طبق روش زیر محاسبه کنید و به اندازه مقدار بدست آمده از محلول غلیظ برداشته و با اب مقطر به حجم مورد نظر برسانید.
مقدار 67.5 cc از اسید کلریدریک %37 برداشته و در یک بالون 100cc با اب مقطر به حجم برسانید.
در این مقاله با دستورالعمل نحوه محلول سازی , روش ساخت محلول با غلظت معین, رقیق سازی اسید کلریدریک و رقیق سازی محلول غلیظ آشنا شدید.
►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►
شرکت افراکم,فروشگاه آن لاین محصولات آزمایشگاهی ,پیشرو در زمینه تامین و فروش مواد شیمیایی آزمایشگاهی و تامین و فروش تجهیزات آزمایشگاهی در سراسر ایران می باشد.
در صورت داشتن هرگونه سوالی,میتوانید با کارشناسان افراکم به شماره ۰۲۱۸۶۰۵۳۳۹۷ تماس بگیرید. و یا نام, ایمیل و شماره تماس خود را در کادر زیر وارد کنید تا همکاران بخش فنی جهت مشاوره رایگان با شما تماس بگیرند.
►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►►
سایر مقالات پیشنهادی جهت مطالعه:
اتانول آمین چیست و کاربردهای آن کدامند ؟
سود مایع چیست و کاربردهای آن و تولیدکنندگان آن کدامند ؟
آب مقطر چیست؟مزایا,کاربردها و ...
پلی وینیل الکل و اطلاعات کاملی از این ماده
اسید استیک چیست ؟
بوراکس چیست؟کاربردهای آن کدامند؟
پلی وینیل کلراید و اطلاعات جامعی از این ماده
زایلین مخلوط ( زایلول )
محلول بافر (Buffer) چیست؟
رقیق سازی محلول های غلیظ آزمایشگاهی - دستورالعمل محلول سازی
معرفی محلول استاندارد و کاربردهای این ماده
محصولات ویژه افراکم :
متوکسی پروپیل استات ( حلال PMA )
منبع:
| https://bit.ly/3qjNYDy | https://cutt.ly/AnM6kiC | shorturl.at/mwY04 |
| https://b2n.ir/t00384 | https://tinyurl.com/ejf74v5s | yun.ir/ykxdqb |
